Zaterdag 24 november

Hildegard von Bingen, de middeleeuwse mystica, dichteres en componiste, staat centraal in dit programma van het Hollands Vocaal Ensemble. ‘Klanken van licht’ is de ondertitel van het oratorium dat Enjott Schneider (1950) schreef op haar tijdloze teksten. Hildegard heeft zichzelf ooit een bazuin genoemd die klinkt van levend licht, zo verklaart de componist. Het is niet het instrument zelf dat klinkt; het wordt tot klinken gebracht door de adem van een ander. Zo ziet Hildegard zichzelf in haar gezangen als een werktuig van God. Om de universele, tijdloze religiositeit van de teksten uit te drukken maakt Schneider gebruikt van stijlmiddelen uit duizend jaar Europese muziekgeschiedenis.

Daarnaast staan er een Hildegard-orgelcyclus en enkele Hildegard-motetten op het programma van de Amerikaanse componist Frank Ferko (1950), een leerling van Messiaen wiens koormuziek momenteel aan weerszijden van de oceaan veel wordt uitgevoerd. ‘The Hildegard Organ Cycle’ (1990-91) is een verzameling van tien symfonische meditaties op de visioenen van ‘De operatione Dei’ van Hildegard von Bingen. Het werd voor het eerst uitgevoerd door de componist, in de St. Alphonsuskerk van Chicago, op 10 februari 1991. Vanzelfsprekend worden er ook enkele werken van Hildegard zelf uitgevoerd. Alles bij elkaar een welluidend programma doortrokken van universele spiritualiteit.

Scivias is een geïllustreerd werk van Hildegard von Bingen, voltooid in 1151 of 1152, dat 26 religieuze visioenen beschrijft die ze meemaakte. Het is het eerste van drie werken dat ze schreef waarin ze haar visies beschreef, de andere zijn Liber vitae meritorum en De operatione Dei (ook bekend als Liber divinorum operum). Het werk is opgedeeld in drie delen, die de Drie-eenheid weerspiegelen. Het eerste en tweede deel zijn ongeveer gelijk in lengte, terwijl het derde deel even lang is als de andere twee samen. Het eerste deel bevat een voorwoord dat beschrijft hoe haar het bevel werd gegeven om het werk te schrijven, en bevat zes visies die gaan over thema's van de schepping en de zondeval. Het tweede deel bestaat uit zeven visioenen en gaat over het heil door Jezus Christus, de Kerk en de sacramenten. Het derde deel, met dertien visioenen, gaat over het komende koninkrijk van God, door heiliging, en toegenomen spanning tussen goed en kwaad. De uiteindelijke visie omvat 14 liederen, plus een deel van het muziekdrama dat later verscheen als het Ordo Virtutum. In elke visie beschreef ze eerst wat ze zag, en legde ze vervolgens verklaringen vast die ze hoorde en die ze beschouwde als de 'stem van de hemel’. 

Toegang € 20,00